Nederland introduceert kwekersvrijstelling in Rijksoctrooiwet

Na een jarenlange discussie ging op 12 december 2013 de Tweede Kamer in Nederland akkoord met een wijziging van de Rijksoctrooiwet, waardoor het voor veredelaars mogelijk wordt om plantenrassen, beschermd door octrooien, te gebruiken voor veredeling.

De Nederlandse veredelingsorganisatie Plantum meldt dat de beperkte kwekersvrijstelling ruimte biedt om nieuwe plantenrassen te ontwikkelen, waarmee efficiënter gebruik gemaakt kan worden van schaarser wordende grondstoffen en van wereldwijd afnemende vruchtbare landbouwgrond.

De rechten van de veredelaar worden al ruim 70 jaar beschermd door het kwekersrecht. De kwekersvrijstelling is één van de specifieke vrijheden hierin, bedoeld om innovatie te stimuleren. Elke plantenveredelaar kan een beschermd ras vrij gebruiken voor de ontwikkeling en verhandeling van een volgende generatie plantenrassen. In het octrooirecht is deze uitzondering er in vele landen niet. Naast Nederland hebben ook Frankrijk, Zwitserland en Duitsland een kwekersvrijstelling opgenomen in hun wetgeving.

In België bestaat er voorlopig geen expliciete kwekersvrijstelling. In tegenstelling tot de hierboven opgesomde landen kent de Belgische wetgeving wel een bijzonder ruime onderzoekvrijstelling (“research exemption”) (artikel 28 (1)(b) BOW). Handelingen van veredeling vallen in principe onder deze onderzoekvrijstelling. In theorie kan de Belgische research exemption dus ook gezien worden als een kwekersvrijstelling.